بوکتي٢ سجارە توليسن جاوي








سجاره ڤرکمبڠن توليسن جاوي

ڤرکمبڠنڽ برهوبوڠ کايت دڠن کتيبأن اسلام، خصوصڽ درڤد اورڠ  ڤرسي. ابجد عرب يڠ دڤرکنلکن اين داوبه سواي اݢر سسواي دڠن بهاس ملايو کلاسيک ليسن. توليسن جاوي دتوليس دري کانن ک کيري، دان دتوکوق دڠن  6  حروف يڠ تياد دالم بهاس عرب، ايايت چ ڤا، ݢ، ڠ، ۏ دان ڽ. توليسن اين تله برکمبڠ سجق زمان کراجأن اسلام ڤاسا کمودين دسبرکن ککراجأن ملاک، کراجأن جوهر دان جوݢ اچيه ڤد ابد ک-17.
بوقتي کوجودن توليسن اين د مليسيا اداله دڠن ترجومڤڽ باتو برسورت ترڠݢانو يڠ برتاريخ ه اتاو 1303م مانکالا توليسن رومي يڠ ڤاليڠ اول دتموي اداله ڤد 720 اخير کورون ک-19. اين منونجوقکن توليسن جاوي تله سمڤأي ک نݢارا اين لبيه اول بربنديڠ توليسن رومي. توليسن جاوي مروڤاکن توليسن راسمي باݢي نݢري٢ ملايو تيدق برسکوتو سماس ڤڠواسأن بريتيسه. کيني توليسن اين دݢوناکن دالم اوروسن اݢام اسلام دان عادة ايستيعادة ملايو د مليسيا.

 ڤد زمان دهولو، توليسن جاوي مماءينکن ڤرانن ڤنتيڠ دالم مشارکت. توليسن اين دݢوناکن سباݢاي ڤرانتارا ڤنتيڠ دالم سموا اوروسن ڤينتادبيران، عادة ايستيعادة دان ڤرداݢڠن چونتوهڽ دݢوناکن دالم ڤرجنجين-ڤرجنجين ڤنتيڠ انتارا ڤيهق٢ راج  ملايو دڠن ڤيهق٢ برکواس ڤورتوݢيس، بلندا دان ايڠݢريس. سلاين ايت، ڤماشهورن کمرديکأن 1957 باݢي مليسيا انتارا لاين جوݢ ترتوليس دالم 
ابجد جاوي.


@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

أصل أصول ڤرکاتان جاوي

توليسن جاوي اياله توليسن حروف٢ عرب يڠ دݢوناکن د کڤولاوان ملايو اتاو
توليسن ملايو حروف عرب. ڤرکاتان جاوي برأصل دري بهاس عرب دان دڤڠݢيل ياوي
 د ڤتتاني، اياله سجنيس ابجد عرب يڠ دسسوايکن اونتوق منوليس بهاس ملايو ﴿محيدين يحي:
1986. ڤرکاتان اين اداله کات ادجيکتيف باݢي کات نام عرب “جاواه“ دان اڤابيلا دجاديکن
کات ادجيکتيف “جاواه“ منجادي “جاوي“ ﴿امت جوهري: 1996﴾. ابن باتوته تله مڠݢوناکن
نام الجاواه باݢي مروجوق کڤد نوسنتارا. ڤرکاتان جاوي اداله نام باݢي ڤندودوق - ڤندودوقڽ.
دڠن ايت نام جاواه دان جاوي تيدق هاڽ مروجوق کڤد کڤولاوان جاوا دان ڤندودوقڽ سهاج بهکن اياڽ دݢوناکن اونتوق سلوروه دايره اسيا تڠݢارا دان ڤندودوقڽ سکالي ﴿ابن باتوته: 1964﴾
ستله اسلام برتاڤق دڠن ڤساتڽ د تانه ملايو مک برکمبڠله اوسها-اوسها اونتوق ممڤلاجري اسلام دري سومبرڽ يڠ اوتام ايايت القرءان دان حديث. برداسرکن کڤد فکتا سجاره بهاوا ڤنديديقن اسلام يڠ مولا٢ دڤرکنلکن اياله بربنتوق مڠاجر القرءان دان ڤمبلاجرنڽ دمولاکن دڠن ڤلاجرن مڠنل حروف-حروف. مک اونتوق ممودهکن  لاݢي اوسها ڤڽيبارن علمو٢ اسلام، علماء'٢  دان ڤارا مبلغ اسلام تله ممڤرکنلکن سواتو توليسن حروف يڠ مڽروڤأي توليسن حروف عرب دکنلي سباݢاي توليسن جاوي


@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

اکسارا رنچوڠ

اکسارا رنچوڠ تله دݢوناکن دالم ڤرسورتن بهاس ملايو ڤوربا ﴿زمان سبلوم کداتاڠن ڤدݢڠ اينديا ک کڤولاوان ملايو﴾.اکسارا رنچوڠ اياله حروف-حروف ملايو اصلي يڠ دݢوناکن اوليه اورڠ-اورڠ ملايو ڤد زمان ڤوربا دالم سيستم ڤنوليسن بهاس ملايو ڤوربا.ءرنچوڠء اداله ڤرکاتان ملايو يڠ برارتي ءسيروڠء دان اي دکنلي سدميکيان کران حروف-حروفڽ يڠ سيروڠ. اکسارا رنچوڠ دداڤتي تله اد لبيه اول درڤد اکسارا جاوا کونو ﴿توليسن کاوي﴾
اي جوݢ مروڤاکن توليسن ملايو ترتوا يڠ دݢوناکن دالم سيستم ڤرسورتن بهاس ملايو سجق ابد ک-6 ماسيها ايايت کتيک زمان کراجأن ملايو سريۏيجاي د سومترا. والاو باݢايماناڤون، توليسن رنچوڠ دڤرچايأي تله ڤون دݢوناکن سبلوم ابد ک-3 ماسيها. اکسارا اين دچيڤتاکن اوليه اورڠ-اورڠ ملايو دڠن منيرو بنتوق-بنتوق چابڠ، رنتيڠ، ڤوتوڠن کايو دان بنتوق اليرن سوڠاي. توليسن ملايو ڤوربا اين تله دجومڤأي ڤد تاهون 1892 ڤد سباتڠ تياڠ باتو ايايت باتو برسورت کوتا کاڤور د کوتا کاڤور، بڠک بارت، سومترا سلتن، ايندونيسيا

سلاين رنچوڠ، اکسارا کاوي دان ڤالۏ ﴿دمان کدوا-دواڽ دري اينديا﴾ جوݢ ڤرنه دݢوناکن دالم ڤرسورتن بهاس ملايو کونو. نامون بݢيتو، اکسارا رنچوڠ مروڤاکن ساتو-ساتوڽ توليسن يڠ دچيڤتاکن اوليه اورڠ ملايو تنڤا ڤڠاروه دري لوار نوسنتارا اتاو عالم ملايو. دڠن مڠݢوناکن حروف-حروف رنچوڠ، کاوي دان ڤالۏ، اورڠ-اورڠ ملايو ڤوربا دان ملايو کونو منوليسڽ د اتس کوليت-کوليت کايو، کوليت بيناتڠ، داون-داون لونتر، کڤيڠن-کڤيڠن لوݢم دان جوݢ ڤد باتو-بر ﴿ترماسوق باتو برسورت﴾
ستله ڤڽيبارن اسلام د کڤولاوان ملايو، اورڠ-اورڠ ملايو کلاسيک منچوبا اونتوق تروس مڠݢوناکن اکسارا رنچوڠ ﴿سرتا کاوي دان ڤالۏ﴾ اونتوق منوليس تنتڠ اسلام. مريک منداڤتي کتيݢ-تيݢڽ تيدق سسواي کران تيدق ممڤو اونتوق مراکام بوڽي ڤرکاتان-ڤرکاتان بارو دري القرءان دان حديث سچارا تڤت. درڤد منچيڤتا اتاو منمبه حروف بارو ڤد اکسارا رنچوڠ، کاوي اتاو ڤالۏ، اورڠ-اورڠ ملايو کلاسيک تله مڠمبيل کڤوتوسن اونتوق منيڠݢلکن کتيݢ جنيس توليسن ترسبوت. سباليقڽ، اورڠ-اورڠ ملايو کلاسيک منچوبا بيريک سڤريمن دڠن حروف-حروف عرب دالم مڠيجا بهاس ملايو
 حاصيلڽ، لاهيرله توليسن جاوي يڠ براسسکن حروف-حروف عرب دڠن ببراڤ حروف تمبهن دان دݢوناکن دالم سيستم ڤرسورتن بهاس ملايو کلاسيک. والاو باݢايماناڤون، اکسارا رنچوڠ تروس دݢوناکن د مينڠکاباو دان سومترا سلتن ﴿بڠکولو دان هولو ڤلامبڠ﴾، تروس برتاهن هيڠݢ کورون ک-18 ايايت سبلوم بلندا منجاجه ايندونيسيا

توليسن کاوي ﴿جوݢ ديناماکن "توليسن جاوا کونو"﴾ اياله سيستم توليسن تراول د کڤولاوان ملايو. اي تله وجود دالم کورون ک-8 م. توليسن کاوي دݢوناکن اونتوق منوليس دالم بهاس کاوي يڠ دتوتورکن اوليه اورڠ جاوا کتيک ايت. توليسن اين کمودينڽ دباوا ماسوق ک کاوسن-کاوسن لاين د سکيتر اسيا تڠݢارا دان برچمبه منجادي سيستم-سيستم توليسن بارو. توليسن کاوي اصلڽ اداله دري حروف ۏڠکي ﴿ويڠݢي﴾ ايايت حروف اورڠ-اورڠ ڤللاۏا يڠ برأصل دري چورومندل، اينديا. حروف کاوي اين لڽڤ ڤد تاهون 1400 م.دڠن مڠݢوناکن حروف-حروف کاوي، ڤللاۏا دان رنچوڠ، اورڠ-اورڠ ملايو کونو منوليسڽ د اتس کوليت-کوليت کايو، داون-داون لونتر، کڤيڠن-کڤيڠن لوݢم دان ڤد باتو-باتو ﴿باتو برسورت﴾

توليسن ديوانايݢرا اتاو لبيه دکنلي دڠن نام ڤللاۏا اين مروڤاکن سيستم توليسن يڠ ڤاليڠ اول دݢوناکن د کاوسن کڤولاوان ملايو. توليسن اين مولا برتاڤق د ڤولاو جاوا دان دݢوناکن اونتوق منوليس دالم بهاس سنسکريت.کتيک ايت بهاس سنسکريت منجادي بهاس ڤينتادبيران دان علمو ڤڠتاهوان. ڤڽيبارن توليسن دان بهاس هيندو اين دجڠک ترحد د کالڠن ݢولوڠن ايستان سهاج دسببکن تياد کموداهن اساس اونتوق مڠاجر اورڠ کبڽقان ممباچ دان منوليس.توليسن ڤللاۏا جوݢ مروڤاکن سيستم توليسن ڤاليڠ اول دݢوناکن اونتوق منوليس دالم بهاس ملايو کونو، يڠ مان باڽق منريما ڤڠاروه درڤدسنسکريت

بوقتي ڤڠݢوناان توليسن ڤللاۏا ترداڤت ڤد يوڤ ﴿تياڠ باتو ڤرسمباهن﴾/ڤراسستي د دايره موارا کامن، ڤرتموان انتارا سوڠاي مهاکم دان کدڠ کڤالا، سکيتر 125 قم اتاو دوا جم مناءيقي بوت لاجو ک هولو تڠݢروڠ، ايبو کوتا کابوڤاتين کوتاي کرتانيݢارا.يوڤ ترسبوت دجومڤأي اوليه ڤکرجا توڤوݢرافي بلندا دالم تاهون 1879 دالم حروف ڤللاۏا بربهاس سنسکريت. توجوه يوڤ ترسبوت کيني برادا د موزيوم ناسيونل جاکرتا منچريتاکن تنتڠ ڤنچڤاين راج مولاوروان، چوچو کودوڠݢ. يوڤ ترسبوت برأصل دري تاهون 400 مروڤاکن تيڠݢالن ڤمرينتاهن هيندو.  
توليسن ڤللاۏا دبهاݢيکن کڤد دوا ايايت
توليسن ڤالۏ اول      *
 توليسن ڤالۏ اخير                  *

No comments:

Post a Comment